Tại đất nước của bạn vào ngày đầu năm mới, mọi người thường hay ăn đồ ăn nào? Tại Nhật Bản, để chào bạn đón năm mới, người ta thường ăn món canh có tên gọi Ozoni. Trong bài viết sau đây JBAH sẽ giới thiệu chi tiết đến bạn nguồn gốc của Ozoni, cũng như những nguyên liệu được sử dụng để làm nên món truyền thống đặc trưng trong ngày Tết của Nhật Bản này.
Vài nét về Ozoni
Ozoni là đồ ăn bao gồm các thành phần chính là mochi cùng các loại rau củ như cà rốt, củ cải, hành, được nấu trong nước sử dụng vị miso hoặc shoyu.
Tương truyền rằng Ozoni có lịch sử tương đối lâu đời, bắt đầu từ thời Heian (794 – 1192). Từ xưa, mochi đã luôn được ăn vào các ngày đặc biệt và các dịp lễ bởi đối với người Nhật, mochi gắn liền với những khởi đầu tốt. Cho đến nay, tại khắp các vùng tại Nhật Bản, người ta vẫn duy trì tập tục ăn Ozoni vào ngày lễ đầu năm để chào bạn đón một năm mới bình an vô sự. Tùy từng địa phương và các gia đình mà nguyên liệu và cách nêm nếm gia vị của Ozoni sẽ có sự khác biệt nhưng chắc chắn đồ ăn này không thể không có mochi.
Vậy Ozoni được chế biến như thế nào? Hãy cùng JBAH tìm hiểu kỹ hơn về các loại nguyên liệu và gia vị của đồ ăn truyền thống này nhé!
Các loại mochi được sử dụng trong Ozoni
Có 2 loại mochi được sử dụng là mochi hình tròn và mochi hình chữ nhật. Mochi tròn thường hay được sử dụng tại vùng Kansai, trong khi đó tại Kanto mọi người thường hay sử dụng mochi hình chữ nhật. Người Nhật cho rằng mochi tròn biểu tượng cho sự viên mãn, nên mọi người ăn mochi trong để cầu mong một năm mới tròn đầy và mọi thứ đều tốt đẹp. Mặt khác, bánh mochi hình chữ nhật xuất hiện vào thời Edo (1603 – 1867), khi đó dân số tại các vùng đô thị tăng lên nhanh chóng, để có thể sản xuất được nhiều mochi, người ta đã giản lược bước nặn tròn mochi mà thay vào đó là cắt thành các miếng vuông vắn.
Cách chế biến mochi
Có có nhiều cách chế biến mochi như hầm, nướng, rán. Mặc dù có rất it địa phương và gia đình rán mochi nhưng đây lại là một đồ ăn vô cùng hấp dẫn với lớp vỏ giòn rụm bên ngoài sẽ khiến bạn khó có thể cưỡng lại. Tùy vào cách chế biến mà hương vị đặc trưng của đồ ăn sẽ khác nhau, bạn hãy ăn thử mochi theo nhiều kiểu để tìm ra hương vị mà mình yêu thích nhất nhé!
Cách nêm nếm nước sử dụng
Nước sử dụng tsuyu được sử dụng chủ yếu trong món Ozoni là sumashi (nước sử dụng dashi có thêm shoyu và muối), shiro-miso (ít muối, có vị ngọt), tanshoku-miso (nhiều muối hơn shiro-miso), azuki (đậu đỏ). Ngoài ra, cũng có một loại nước sử dụng tsuyu ít được biết đến, đó là men-tsuyu (một loại nước sử dụng dashi cho thêm nước tương, rượu và đường), hoặc nước sử dụng nấu từ các loại hải sản.
Khám phá các món Ozoni khác nhau của từng địa phương trên nước Nhật
Khu vực Hokkaido – Tohoku
▼Ozoni của Hokkaido
Tại Hokkaido, người ta sử dụng các loại nguyên liệu như mochi hình chữ nhật nướng, cà rốt, hành và loại hải sản nổi tiếng chỉ có tại Hokkaido như trứng cá hồi, cùng với nước sử dụng Sumashi vị Shoyu. Một số địa phương như Ishikari của Hokkaido có món Ozoni đặc trưng riêng, sử dụng nước sử dụng tsuyu vị shoyu truyền thống của tỉnh Ishikari, mochi hình chữ nhật nướng, cá hồi – đặc sản của Hokkaido, khoai tây và trứng cá hồi.
▼Ozoni của Iwate
Tại vùng Miyako, tỉnh Iwate, người dân sử dụng nước sử dụng tsuyu ninh từ cá mòi khô (niboshi) và nước sử dụng Sumashi vị Shoyu. Nguyên liệu để nấu món Ozoni gồm có bánh mochi hình chữ nhật nướng, củ cải, cà rốt, ngưu bàng, cá hồi,… Điều làm nên sự đặc biệt của đồ ăn này là người ta sẽ chấm đồ ăn vào một loại nước sốt gọi là “Kurumi-dare” – nước sốt được làm từ hạt óc chó nghiền trộn với đường. Các nguyên liệu được thấm đều trong vị mặn của nước sử dụng hòa quyện với vị ngọt nhẹ của sốt chấm tạo nên một sự kết hợp vô cùng tinh tế.
Khu vực Kanto
▼ Ozoni của Kanagawa
Tại tỉnh Kanagawa, các nguyên liệu được sử dụng trong món Ozoni rất đa sắc màu, gồm có mochi hình chữ nhật nướng, chả cá kamaboko (làm từ cá tuyết), thịt gà, măng, cà rốt, rau xanh, nấu trong nước sử dụng Sumashi. Bằng cách loại bỏ mùi từ thịt gà và mỡ thừa, nước sử dụng của đồ ăn này rất thanh giúp bạn có thể cảm nhận được hương vị mộc mạc nhất của các nguyên liệu. Đặc biệt, món chả cá kamaboko được sử dụng là kamaboko đỏ – trắng. Đây là đồ ăn cực kỳ may mắn bởi màu đỏ mang ý nghĩa trừ tà, còn sắc trắng lại mang ý biểu tượng cho sự thanh sạch.
▼ Ozoni của Tokyo
Tại Tokyo, món Ozoni được nấu với các nguyên liệu như bánh mochi hình chữ nhật nướng, củ cải, rau cải cùng với nước sử dụng ninh từ tảo bẹ và xương gà. Nước sử dụng được nấu trong 30 phút nên sẽ có vị ngọt đậm đà. Cải xanh được cho thêm vào ngay trước khi đồ ăn hoàn thành để giữ lại đúng hương vị của rau, làm đồ ăn trở nên ngon hơn.
Khu vực Kansai
▼ Ozoni của Kyoto
Đặc trưng của món Ozoni tại Kyoto là vị ngọt từ tương miso trắng. Các nguyên liệu được sử dụng trong đồ ăn này gồm có mochi hình tròn, khoai môn (nguyên liệu truyền thống từ xa xưa tại Kyoto), cà rốt đỏ (Kintoki) có vị ngọt (hay còn gọi là Kyo-ninjin) và các loại rau truyền thống của Kyoto như rau cải. Bạn sẽ cảm nhận được rõ hương vị của các loại rau trong đồ ăn này.
▼ Ozoni của Nara
Cũng thuộc khu vực Kansai nên các loại nguyên liệu và nước sử dụng của món Ozoni tại Nara cũng gần giống với Kyoto. Điểm nhấn tại đây là các nguyên liệu đều được cắt hình tròn, mang ý nghĩa viên mãn. Điểm đặc biệt nhất của đồ ăn này là người ta sẽ chấm nó cùng với bột đậu kinako để ăn. Hương vị của đậu tương và miso tạo nên một sự kết hợp vô cùng tinh tế và vị ngon đặc biệt.
Khu vực Chukoku
▼ Ozoni của Shimane
Tại thành phố Matsue, tỉnh Shimane, món Zenzai (món đỗ ninh với đường ngọt và có mochi) được sử dụng như món Ozoni ăn trong năm mới. Đồ ăn này bắt nguồn từ ngôi đền Sada-jinja tại thành phố Matsue cũng là nơi ra đời của món Zenzai. Bằng cách thêm một chút muối, bạn sẽ cảm nhận được rõ hơn vị ngọt trong đồ ăn này.
▼ Ozoni của Okayama
Đặc trưng của Ozoni tại Okayama là việc sử dụng cá cam buri, một trong những loại cá tiêu biểu cho các loại cá shusseuo (Cá được gọi bằng tên khác khi chúng lớn lên) cùng bánh mochi nấu trong nước sử dụng ninh từ tảo bẹ và cá ngừ. Vì từ Shusseuo (xuất thế) có nghĩa là sự thăng tiến nên đây cũng được biết đến như một đồ ăn may mắn. Cá cam được nướng mặt ngoài khiến đồ ăn trở nên thơm và đậm vị hơn.
Khu vực Kyushu
▼ Ozoni tại Kagoshima
Tại Kagoshima, nước sử dụng của món Ozoni là nước Sumashi được chế biến từ nước ngâm qua đêm của tôm khô, kết hợp với măng khô, tảo bẹ và nêm nếm với shoyu ngọt. Các nguyên liệu nấu đồ ăn này gồm có mochi tròn, tôm, măng được sử dụng để làm nước sử dụng và sò. Mỗi nguyên liệu đều góp phần làm nên vị ngọt của đồ ăn và bạn cũng sẽ cảm nhận được rõ hương thơm của tôm trong món Ozoni này.
▼ Ozoni của Miyazaki
Tại Miyazaki, người ta nấu món Ozoni bằng nước sử dụng Sumashi kết hợp với mochi tròn nướng và giá đỗ. Giá đỗ được sử dụng trong đồ ăn này tạo nên một hương vị rất ấn tượng. Bên cạnh đó. đặc trưng của đồ ăn còn nhờ vào hương vị các nguyên liệu được ninh trong nước sử dụng làm từ măng khô. Bằng cách thêm yuzu (một loại quả họ cam, quýt) và lá mitsuba, đồ ăn càng trở nên cao cấp hơn với hương thơm thanh nhã và màu sắc hấp dẫn.
Trên đây là bài viết giới thiệu về đồ ăn truyền thống Ozoni của Nhật Bản. Vẫn còn có nhiều món Ozoni mà JBAH chưa thể giới thiệu hết đến các bạn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng thông qua việc hiểu về Ozoni, bạn sẽ biết thêm nhiều hơn về văn hóa và lịch sử của từng địa phương tại Nhật. Nếu có cơ hội, hãy thử thật nhiều món Ozoni tại các vùng khác nhau khi đến Nhật Bản nhé!
Nếu bạn đang có nhu cầu chuyển việc tại Nhật Bản, bạn có thể truy cập vào website JBAH Công Việc! Tại đây có có nhiều công việc chính thức dành cho người ngoại quốc đang sinh sống tại Nhật, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn.
Một số thông tin do JBAH cung cấp có thể đã bị thay đổi trong thời gian thực, JBAH sẽ cố gắng cập nhập thông tin mới nhất.
Từ khóa: Ozoni – Đồ ăn truyền thống vào ngày Tết của Nhật Bản! Tìm hiểu về món Ozoni tại từng địa phương
